Dit wordt bepaald door de wijze waarop u bent gehuwd. Er zijn hierbij twee opties:

• u bent in een (beperkte) gemeenschap van goederen gehuwd of;
• u bent gehuwd op huwelijkse voorwaarden.

Huwelijkse voorwaarden

Als u op huwelijkse voorwaarden bent gehuwd zijn er voorafgaand of tijdens het huwelijk bij de notaris huwelijkse voorwaarden gemaakt. De door de notaris opgemaakte akte bevat de afspraken die u heeft gemaakt over het recht van een ieder op het huwelijksvermogen (bezit en inkomen). De precieze verrekening van het huwelijksvermogen bij een echtscheiding hangt dus sterk af van wat u samen hebt afgesproken. 

Gemeenschap van goederen

Als u trouwt zonder dat er door een notaris huwelijkse voorwaarden zijn gemaakt, bent u automatisch gehuwd in gemeenschap van goederen. Wat betekent dit? Alle bezittingen en goederen (zoals uw woning, spaargeld en schulden) zijn in principe van u en uw partner gemeenschappelijk. Indien u in gemeenschap van goederen bent getrouwd moet alles in principe bij helfte verdeeld worden. Ieder van u krijgt dus de helft van alle bezittingen. Ook is ieder voor de helft aansprakelijk voor de schulden. Dit is slechts anders als u na 1 januari 2018 bent gehuwd. In dat geval blijven in beginsel de bezittingen die u voor het huwelijk had privé bezit. Ook de schulden die voor het huwelijk al bestonden komen voor rekening van degene die de schuld is aangegaan. Dit wordt een beperkte gemeenschap van goederen genoemd.

De gemeenschap van goederen eindigt op het moment dat het verzoekschrift tot echtscheiding wordt ingediend bij de rechtbank. Dit wordt het moment van ontbinding van de huwelijksgemeenschap genoemd. Deze datum (peildatum) is van belang omdat dit de datum is voor het vaststellen van de omvang van de huwelijksgemeenschap. Tot het moment van ontbinding van de gemeenschap blijft u aansprakelijk voor schulden die uw partner aangaat, ook al bent u feitelijk al uit elkaar. Zodra het verzoekschrift tot echtscheiding is ingeschreven in het huwelijksgoederenregister wordt u beschermd tegen schulden die uw partner nadien heeft gemaakt.

Koopwoning

In het geval u gezamenlijk een koopwoning heeft, dienen er afspraken gemaakt worden over de verkoop of overname van de woning. De woning moet in juridische zin verdeeld worden. Bij een huwelijk in gemeenschap van goederen is iedere partner in principe voor de helft eigenaar van de woning. Beide partners hebben bij een scheiding dan recht op de helft van de waarde van het huis. Een taxateur kan bepalen hoe hoog die waarde is.

Soms blijft een van de partners in de woning wonen. Als de woning eigendom van beide partners is, moet de achterblijver in dat geval wel voldoende inkomen hebben om alleen de hypotheek te betalen en over te nemen. Er zal met de bank overlegd moeten worden. De vertrekkende partner heeft recht op de helft van de overwaarde, voor zover daarvan sprake is. De achterblijver moet in dat geval de helft van de overwaarde betalen aan de vertrekkende partner.

Heeft een van beide partners niet genoeg geld om het huis over te nemen dan zal de woning in veel gevallen verkocht moeten worden. De overwaarde of onderwaarde moet bij verkoop van de woning worden verdeeld.

Als beide partners in de gezamenlijke woning willen blijven wonen, zorgt dit vaak voor lastige discussies. De rechter zal in dat geval een uitspraak moeten doen. De rechter zal uiteindelijk afwegen wie het meeste belang heeft om in de woning te blijven wonen.

Huurwoning

Bij een scheiding is de verdeling van een huurwoning eenvoudiger dan de verdeling van een koophuis. Een huurwoning is namelijk geen bezit van u of uw partner. In het geval het huurcontract maar op één naam staat, is de andere echtgenoot automatisch medehuurder. Dit zorgt ervoor dat u en uw partner na een scheiding allebei evenveel rechten hebben om in het huis te blijven. U kunt in overleg bepalen wie er vertrekt. Komt u er samen niet uit? In dat geval zal de rechter een beslissing moeten nemen. De rechter houdt in die situatie met een aantal dingen rekening:

• Kinderen: de rechter zal het huis in veel gevallen toewijzen aan de ouder bij wie de kinderen het hoofdverblijf hebben.

• Duur bewoning: het kan zijn dat u en uw partner de huurwoning niet tegelijk zijn ingetrokken. Wie er langer woont, heeft meestal meer recht om in de woning te blijven na de scheiding. Ook de mogelijkheid voor een van de partners om elders woonruimte te vinden kan in belangrijke mate meewegen bij de uiteindelijke beslissing van de rechter.